استانبول سرا مرجع اطلاعات استانبول برای فارسی زبانان
شهروندان خارجی ترکیه از چه حقوق اجتماعی برخوردار هستند؟
حقوق اجتماعی اتباع خارجی در ترکیه
با رشد نیروی کار، سرمایه و دانش در سطح جهان مردم نیز به دنبال فرصت های مختلف در سراسر جهان هستند. ترکیه هم به عنوان کشوری دارای مزیت های بسیار برای اتباع خارجی مطرح می باشد.پس با این حساب فرد خارجی که در ترکیه زندگی می کند دارای چه حقوق هایی است؟ استانبول سرا در این مقاله به حقوق اساسی افرادی که در ترکیه زندگی می کنند اشاره خواهد داشت، با ما همراه باشید.
حقوق امنیت اجتماعی خارجیان با چه قوانینی محافظت می شود؟
بر اساس قانون اساسی جمهوری ترکیه در کشور ترکیه “هر کس حق امنیت اجتماعی دارد.” این موضوع نه تنها برای شهروندان خود ترکیه صادق است بلکه برای سایر ساکنین و اتباع کشورهای دیگر که حتی اقامت کوتاه مدت در ترکیه را انتخاب کرده اند نیز صادق می باشد. حقوق امنیت اجتماعی هم شامل بیمه اجتماعی و هم بهداشت عمومی می شود. باید در نظر داشته باشید که بر اساس مصوبات دولت تمام افرادی به دنبال کار در ترکیه هستند و در هر مسلکی مشغول باشند بر اساس قوانین (SSK) باید از بیمه تامین اجتماعی بهره مند شوند.
توافقنامه تامین اجتماعی دو جانبه چیست؟
توافق نامه های تامین اجتماعی شامل توافق نامه های دو جانبه یا چند جانبه ای می باشند که بر اساس حقوق و تعهدات اجتماعی افراد آن جامعه به وجود آمده اند. در برخی موارد چنین قراردادهایی میان دو کشور بسته شده است و در واقع این به این معنی می باشد که شهروندان هر دو کشور در هر کدام از کشورها حضور داشته باشند بر اساس تعهدات دو جانبه که در متن توافق نامه آورده شده است داری حقوق مشترک می باشند. در سال 2016 دولت ترکیه با چند کشور در زمینه حقوق اجتماعی اتباع خارجی در ترکیه و سایر کشورها توافقنامه هایی را به امضاء رسانید که سعی شده است در زیر به برخی از این توافق نامه ها به اختصار اشاره شود:
این توافقنامه وضعیت بیمه خارجیان در ترکیه را چگونه تحت تاثیر قرار می دهد؟
بر اساس قوانین کشور ترکیه تمام افراد و اتباع کشورهای خارجی که در ترکیه مشغول به کار هستند می بایستی در زمان شروع به کار به اداره SGK مراجعه و وضعیت خود را به اطلاع آنها برساند. مثلا بر اساس برخی توافقنامه ها که بر اساس شرایط کار و بیمه بین دو کشور بسته شده باشد شخص می تواند وضعیت بیمه تامین اجتماعی خود را به کشور ثانوی منتقل نماید. مثلا در صورتی که بین کشوری که در آن شهروند است و کشور ترکیه توافق نامه کاری امضاء شده باشد و شخص در کشور ترکیه مشغول به کار بوده باشد می تواند سوابق بیمه خود را به کشور خود انتقال دهد و یا برعکس. و یا ممکن است برای ماموریت کاری در یک شرکتی در ترکیه مشغول به کار باشد که در این صورت نیازی به بیمه کردن فرد نیست چون بیمه شخص از کشور خودش پرداخت می شود. البته برای مدت زمان کاری این افراد در ترکیه قوانین خاصی وضع شده است به عنوان مثال، این دوره؛ برای شهروندان کشور گرجستان 24 ماه است که این افراد می توانند این دوره را تا 60 ماه دوباره تمدید نمایند. البته در نظر داشته باشید که این یک توافقنامه می باشد و می تواند براساس توافق مجدد بین طرفین تمدید و یا افزایش یابد.
آیا اتباع خارجی می توانند از حقوق بهداشتی بهره مند شوند؟
اتباع خارجی جهت برخورداری از بیمه سلامت عمومی باید شخصا به نزدیکترین مرکز تامین اجتماعی مراجعه کنند. برای این کار در سطح ترکیه بیش از ۶۰۰ مرکز وجود دارد.
- اتباع خارجی که مجوز اقامت در ترکیه اخذ کرده اند،
- اتباع خارجی که خارج از ترکیه تحت پوشش هیچ بیمه ای قرار ندارند،
- اتباع خارجی که بیش از یک سال در ترکیه اقامت کرده و در پایان این مدت جهت درخواست مراجعه نمایند،
می توانند از بیمه سلامت عمومی بهره مند شوند.
افراد با شرایط زیر که با فرد خارجی که حق بیمه عمومی را دارد چنین مناسباتی را داشته باشند؛ می توانند از خدمات بهداشتی برخوردار شوند:
- همسر
- فرزند و یا فرزندان زیر ۱۸ سال
- فرزندان مجرد زیر ۲۰ سال که مدرک تحصیلی دبیرستان و یا معادل آن را دارند
- فرزندان مجرد زیر ۲۵ سال در صورت داشتن تحصیلات تکمیلی
- فرزندان مجردی که فارغ از سنشان معولیت آنها به اثبات رسیده
- پدر و مادری که امرار معاش آنها بر عهده فرد مذکور بوده و این نیز از سوی اداره تایید و بر اساس معیارهای مربوطه بوده باشد
خدمات دارویی برا اتباع خارجی در ترکیه
آیا شهروندان خارجی می توانند از بیمه بیکاری بهره مند شوند؟
شهروندان کشورهایی که بر اساس روابط متقابل، قرارداد تامین اجتماعی با جمهوری ترکیه امضا کرده اند، مطابق این قراردادها در صورت کار در ترکیه شامل بیمه بیکاری می شوند.
آیا خارجیان از حقوق حق سنوات و مرخصی با حقوق برخوردارند؟
اتباع خارجی استخدام شده در ترکیه نیز دارای حقوقی از قبیل ساعات کاری، اضافه کار، مرخصی با حقوق و بدون حقوق، حق سنوات، حق قرارداد کلی، حق عقد قرارداد و فسخ آن هستند که در این مورد حق برابری با شهروندان ترک را دارا می باشند.
خارجیان در کدام شغل ها می توانند کار کنند؟
از سال ۲۰۱۶ اشتغال خارجیان در شغل های زیر غیرقانونی می باشد:
- دندانپزشکی، مامایی و مراقبت از بیمار
- دامپزشکی
- داروسازی
- مدیر مسئول در بیمارستان خصوصی
- ملوان کشتی در حوزه آبهای داخلی، صادرات ماهی، صدف، اسفنج، مروارید، مرجان ها و غیره، غواصی، جست و جو کردن، راهنما بودن، تکنیسین کشتی، دستیاری و خدمه کشتی
- وکالت
- دفترخانه رسمی
- مشاوره گمرکی
- مسئول امنیتی در نهادهای خصوصی یا دولتی
- راهنمای گردشگری
خارجیان می توانند در شغل های خارج از موارد بالا مشغول به کار شوند.
آیا خارجیان می توانند در ترکیه بازنشسته شوند؟
اتباع خارجی شاغل در ترکیه از تمام حقوق تامین اجتماعی برخوردار هستند به مانند ساعت اضافه کاری، پرداخت حقوق در موعد مقرر توسط کارفرما ، مرخصی بدون حقوق، حق سنوات و … .
همچنین کارمندان خارجی می توانند از ترکیه بازنشسته شوند. یک خارجی باید شرایط مشابهی با یک شهروند ترکیه داشته باشد تا بتواند از بازنشستگی در ترکیه استفاده کند.
سن بازنشستگی یک خانم در ترکیه، 58 سال و آقایان 60 سال می باشد.
کارمندان وابسته باید 7200 روز حق بیمه را کامل کنند و کارکنان مستقل و دولتی باید 9000 روز حق بیمه را تکمیل کنند تا بتوانند از مزایای بازنشستگی استفاده نمایند.
